Wat is SAFe?

Je hebt waarschijnlijk wel eens gehoord van SAFe®, het Scaled Agile Framework. Maar wat is SAFe? Wat kan het doen voor jouw organisatie? En wanneer en waarom moet je het implementeren?

Digitale transformatie en Agile manieren van werken zijn essentieel voor complexe organisaties om succesvol te worden – en te blijven – in een extreem volatiele en concurrerende wereldwijde markt. SAFe helpt organisaties met deze agile transformatie en stelt hen in staat om te gaan met alle uitdagingen die gepaard gaan met de aanpassing aan dergelijke markten.

Met dit artikel helpen we je de basisprincipes van SAFe te begrijpen en geven we antwoord op de vraag waarom je SAFe zou moeten implementeren in jouw organisatie.

1 februari 2024

Laurens Bonnema

SAFe trainer

1. Wat is SAFe?

Hoe pas je de principes van Lean Agile nog toe in een groeiende, complexere organisatiestructuur en op een veel grotere schaal? Door het Scaled Agile Framework (SAFe) onder de knie te krijgen en te internaliseren !

SAFe is een raamwerk voor organisaties waarin veel teams werken aan meerdere complexe producten in een steeds veranderende omgeving. Het SAFe raamwerk stelt organisaties in staat om snel te reageren op veranderingen, efficiënt de behoeften van klanten te herkennen en de kwaliteit van vloeiend evoluerende producten te verhogen.

SAFe bevordert samenwerking en constante waarde levering over grote(re) aantallen Agile teams. Het raamwerk stemt structuur, strategie en uitvoering van software- en systeemontwikkelende organisaties op elkaar af om productwaarde, kwaliteit, voorspelbaarheid en efficiëntie te verhogen.

SAFe ‘beschermt’ ook het concurrentievermogen door snelle innovatie (vandaar de aanvullende ‘e’) en versterkt de onmiddellijke aanpassing aan uiterst volatiele marktomgevingen.

2. Wat zijn de kernwaarden van SAFe?

SAFe is een opschalingsmethode die de principes van Scrum, Lean, Kanban en DevOps waardoor jouw organisatie zo Agile wordt als je maar wilt.

De volgende ‘behendigheidstactieken’ definiëren de vier kernwaarden van SAFe:

1.    Uitlijning
Organisaties die intern niet op één lijn zitten, kunnen moeite hebben met het nemen van beslissingen en het reageren op onverwachte veranderingen. Uitgelijnde organisaties zijn wendbaar; ze kunnen zich snel aanpassen en omgaan met het onvoorziene.

2.    Ingebouwde kwaliteit
Productkwaliteit moet worden opgebouwd en bewaakt tijdens alle fasen van het proces, niet pas later, na inspectie.

3. Transparantie
In SAFe is transparantie van vitaal belang, want zonder transparantie zijn feiten slechts meningen en worden beslissingen genomen op basis van onderbuikgevoelens. Dat zal je product geen goed doen.

4. Programma-uitvoering
Met SAFe is procesuitvoering en daadwerkelijke productie cruciaal, omdat er voortdurend waarde moet worden geleverd. Met Agile teams en een Agile Release Train (ART) die de uitvoering van programma’s garandeert, wordt het werk gedaan.

De overgang naar een meer flexibele, wendbare manier van werken vereist een fundamentele verschuiving in de werkcultuur en het gedrag van de organisatie. Die verschuiving is SAFe.

3. Wat is een ART?

ART verwijst naar de Agile Release Train en is een cruciaal onderdeel van het SAFe Framework.

De Agile Release Train (ART) is een langlopende groep Agile-teams die, samen met andere belanghebbenden, incrementeel een of meer oplossingen in een waardestroom ontwikkelt, levert en – indien van toepassing – bedient.

Elke ART bestaat uit meerdere Agile teams. Samen vormen ze een virtuele organisatie (vijf tot 12 teams, elk vijf tot negen mensen) die op een gecoördineerde manier plant, zich inzet en uitvoert. Een ART bestaat uit minstens 50 mensen, maar waarschijnlijker uit 125 tot 150 mensen(Dunbar’s Number).

Een Release Train Engineer, Scrum Masters, Product Management en Product Owners ondersteunen elke ART. Het doel van de ART is om samen met andere belanghebbenden deelproducten op te leveren in een reeks Sprints (zogenaamde Program Increments).

Een overzicht van de continue waardestroom van het ART:

4. Wat zijn de vier niveaus van SAFe?

Het SAFe Framework omvat vier opeenvolgende configuraties of ‘niveaus’ van SAFe, bestaande uit zeven klantgerichte kerncompetenties van de Lean Onderneming:

Niveau 1: Essentiële SAFe

De meest basale configuratie; de kritieke elementen van SAFe, inclusief:

  • Lean Agile Leadership – de basis van SAFe voor de empowerment van individuen en teams om hun hoogste potentieel te bereiken.
  • Team- en technische flexibiliteit – voor hogere productiviteit, betere kwaliteit, snellere time-to-market (TTM) en voorspelbare levering van waarde.
  • Agile Product Delivery – DevOps en Release on Demand, een continue leveringspijplijn voor batches van hoogwaardige functionaliteiten en oplossingen, lagere ontwikkelingskosten en minder risico’s terwijl je concurrerend blijft.

Niveau 2: Grote oplossing SAFe

Voor coördinatie en synchronisatie tussen meerdere programma’s, met:

  • Enterprise Solution Delivery – een Lean-Agile aanpak die de ontwikkeling, inzet en evolutie van grote, complexe softwaretoepassingen in cyberfysische systemen optimaliseert (ook wel ‘Large Solution SAFe’ genoemd).

Niveau 3: Portfolio SAFe

Inclusief strategie, financiering en slank bestuur:

  • Organisatorische wendbaarheid – om bedrijfsprocessen te optimaliseren, strategie te ontwikkelen door middel van verbintenissen en zich snel aan te passen om nieuwe marktkansen te benutten.
  • Lean Portfolio Management – afstemmen van portfoliostrategie, financiering, activiteiten en bestuur.

Niveau 4: Volledig SAFe

Al het bovenstaande gecombineerd, plus:

  • Cultuur van continu leren – voor een gestage toename van kennis, competentie, prestaties en innovatie.

Organisaties die deze kerncompetenties beheersen, zijn in staat om het essentiële spiergeheugen en de mentaliteit op te bouwen die toekomstige successen mogelijk maken.

Volledige SAFe  in één oogopslag:

Kijk hier voor een volledig overzicht van het volledige Framework en de Core Competencies .

5. Waarom SAFe (zijn)?

Organisaties moeten een meer vloeiende manier van werken omarmen om concurrerend te blijven. Ze worden gedwongen om op een effectieve manier te werken, zodat nieuwe technologieën zo snel mogelijk kunnen worden beoordeeld, getest, geanalyseerd en toegepast. Faal snel, slaag sneller. Iets wat we zelf ook doen bij Xebia.

Maar om tot een meer flexibele, wendbare manier van werken te komen, is een fundamentele verschuiving in werkcultuur en organisatiegedrag nodig. Die verschuiving is SAFe.

Waarom dan SAFe?

  • Technologieontwikkeling afstemmen op strategische bedrijfsdoelen.
  • Nieuwe waarde leveren op voorspelbare basis.
  • De kwaliteit van oplossingen verbeteren en voldoen aan de vraag van klanten.
  • Agile teampraktijken opschalen naar ART’s (Agile Release Trains) en over waardestromen heen.
  • Een collaboratieve, innovatieve en voortdurend verbeterende werkomgeving creëren.
  • Mensen en teams organiseren rond waardecreatie en vertragingen verminderen.
  • Een cultuur creëren waarin mislukkingen zijn toegestaan en waarin mensen worden aangemoedigd om risico’s te nemen, creatief te denken en voortdurend te leren.

6. Wat maakt SAFe zo populair?

SAFe maximaliseert het vermogen van complexe organisaties om de beste oplossingswaarde te leveren in de kortst mogelijke duurzame tijd.

SAFe-organisaties…

  • Transparant zijn.
  • Leer voortdurend.
  • Voorspel en plan beter.
  • Snel bijwerken en herhalen.
  • Laat vaak los.
  • Minimaliseer verspilling van tijd en moeite.
  • Neem slimme beslissingen over de volgende ontwikkeling.

SAFe richt zich op geschaalde Agile teamwerksystemen en bedrijfsresultaten, waardoor ondernemingen betrouwbaarder en efficiënter worden op een transparante, gestructureerde manier.  

DAT is waarom SAFe zo populair is. Maar nog belangrijker, het motiveert je personeel!

Meer dan 70% van de Fortune 100 doet al aan SAFe.

7. Wat zijn de grootste voordelen van de SAFe aanpak?

De top vijf voordelen van SAFe zijn:

  1. Betere bedrijfsresultaten & hogere productiviteit (25-75%).
  2. Kwaliteitsverbetering (20-50%).
  3. Snellere time-to-market (30-75%).
  4. Meer voorspelbaarheid en planning.
  5. Hogere betrokkenheid & werktevredenheid van werknemers.

Al deze voordelen zijn topvereisten in een volatiele marktomgeving die onderhevig is aan non-stop technologische versnelling en voortdurend veranderende eisen en behoeften van klanten.

8. Hoe implementeer ik SAFe?

SAFe is gebaseerd op tien basisconcepten die zijn afgeleid van de Lean & Agile principes van het Agile Manifest . Vertaald leiden deze principes de weg.

De organisatorische adoptie van SAFe vereist de volgende stappen.

  • Bekijk het economisch.
  • Systeemdenken toepassen.
  • Ga uit van variabiliteit; behoud opties.
  • Bouw incrementeel met snelle geïntegreerde leercycli.
  • Baseer mijlpalen op een objectieve evaluatie van werkende systemen.
  • Visualiseer en beperk onderhanden werk, beperk batchgroottes en beheer wachtrijlengtes.
  • Pas cadans (timing) toe, synchroniseer met domeinoverkoepelende planning.
  • Ontsluit de intrinsieke motivatie van kenniswerkers.
  • Decentraliseer de besluitvorming.
  • Organiseer je rond waarde.

Om deze adoptieve mindset te bereiken, heeft Scaled Agile een stappenplan voor implementatie ontwikkeld met 12 stappen:

  1. Het omslagpunt bereiken.
  2. Train Lean-Agile Veranderingsagenten.
  3. Train leidinggevenden, managers en leiders.
  4. Creëer een Lean-Agile Center of Excellence.
  5. Waardestromen en ART’s identificeren.
  6. Maak het implementatieplan.
  7. Voorbereiden op ART-lancering.
  8. Teams trainen en de ART-coach lanceren.
  9. ART Uitvoering.
  10. Meer ART’s en waardestromen lanceren.
  11. Uitbreiden naar de portefeuille.
  12. Versnellen.

9. Is SAFe geschikt voor mijn organisatie?

Kleine organisaties met bijvoorbeeld maar één product(groep) kunnen prima Agile werken door één of een klein aantal Scrum teams en Product Owners te implementeren.

Maar zodra je organisatie een stadium bereikt waarin complexiteit…

  • Meer abstracte verantwoordelijkheden en gedelegeerde bevoegdheden.
  • Langere planningshorizon.
  • Een groeiende behoefte aan synchronisatie van deliverables.
  • Meer tijdrovende innovatie en planning.

…dan zul je zeker verder moeten schalen dan een enkel team en je toevlucht moeten nemen tot beter geschaalde manieren van Agile werken, zoals het SAFe Framework.

Je kunt dus beter de tegenovergestelde vraag stellen. “Heeft jouw organisatie behoefte aan het opschalen van Agile processen?” Dan is SAFe zeker geschikt voor jou!

10. Welke SAFe trainingen en certificeringen biedt Scaled Agile aan?

Als gecertificeerde SAFe Professional heb je veel voordelen, zoals in de onderstaande video wordt aangegeven.

Meer dan een half miljoen mensen wereldwijd – zoals Agile Coaches, Business Analisten, Systeem- & Oplossingsarchitecten, Portfolio Managers, Product Owners en CEO’s – hebben al deelgenomen aan Scaled Agile trainingen om hun organisaties en teams te helpen bij de overgang naar de nieuwe manier van werken.

Welke certificeringscursus moet je volgen? Dat hangt af van je huidige rol en de reden waarom je die rol wilt uitbreiden. Of je nu een Scrum Master bent die een SAFe Scrum Master (SSM), of een Product Owner die ernaar streeft een Certified SAFe Product Owner/Product Manager (SAFe PO/PM), we hebben alle juiste cursussen in huis.

Als Gold Partner van Scaled Agile, vind je bij ons op maat gemaakte, professionele SAFe certificeringstrainingen van wereldklasse. Voor individuen en voor in-company voor teams of jouw hele organisatie – overal ter wereld.

Voor een compleet overzicht van alle SAFe cursussen aangeboden door Scaled Agile,   klik hier

Een selectie uit onze SAFe-trainingen

Alle trainingen bekijken
Certified SAFe for Architects

Volg onze Certified SAFe Architect (SAFe-ARCH) training en word een expert in SAFe.

Laurens Bonnema

Agile Scaling
3 days
In Person

Next:

15 mei, 2024

From:

€2305

Bekijk training
Certified Leading SAFe

Leer hoe je leiding geeft aan een SAFe-transformatie met onze Certified Leading SAFe training.

Jarl Meijer

Agile Leadership
Agile Scaling
Agile schalen
SAFe
2 days
In Person

Next:

21 – 22 mei, 2024

From:

€1355

Bekijk training
Certified SAFe Product Owner/Product Manager

Wordt een SAFe Product Owner of Product Manager met deze SAFe-gecertificeerde training.

Bart Bouwers

Agile schalen
Product Eigenaar
Product Management
Product Owner
Productbeheer
SAFe
2 days
In Person

Next:

23 – 24 mei, 2024

From:

€1355

Bekijk training
Certified SAFe Scrum Master (SSM)

Leer de Scrum Master vaardigheden naar het volgende niveau met onze gecertificeerde SAFe Scrum Master (SSM) training.

Tom Siebeneicher

Agile Scaling
SAFe
2 days
In Person

Next:

23 – 24 mei, 2024

From:

€1355

Bekijk training
Certified SAFe Lean Portfolio Management

Word een Certified SAFe Lean Portfolio Manager met onze SAFe-training. Lees meer!

Laurens Bonnema

Agile Scaling
SAFe
2 days
In Person

Next:

20 – 21 jun, 2024

From:

€1675

Bekijk training

Bekijk al onze SAFe-cursussen.